Được xem là thành tựu quan trọng của cuộc đời, giấc mơ sở hữu bất động sản chưa bao giờ hạ nhiệt. Nhiều bạn trẻ ấp ủ kế hoạch mua nhà ở ngay từ khi có được nguồn thu nhập đầu tiên. Thế nhưng, thị trường đắt đỏ đòi hỏi phần lớn phải vay thế chấp thì mới có thể mua nhà được.
Trong bài này, chúng tôi không nhắc đến những lựa chọn “truyền thống” để mua nhà như vay người thân hoặc ngân hàng – mà là một giải pháp linh hoạt, mới mẻ hơn ở thị trường bất động sản thế giới: Thuê để sở hữu (Rent to Own hoặc RTO).
Có gì đặc biệt ở mô hình này: Rủi ro, tiềm năng và ai sẽ phù hợp với nó?
Mô hình Rent To Own là gì?
Các phương thức vay yêu cầu người mua chứng minh được nguồn thu nhập ổn định. Nếu chưa thể đáp ứng nhu cầu vay thế chấp, bạn có thể xem xét đến lựa chọn RTO.
Điểm nổi bật của hình thức này là bạn có thể chuyển vào ở ngay, có thể mua lại nhà bất kỳ lúc nào mà không cần phải chờ hợp đồng kết thúc. Ngoài ra, nếu không muốn mua lại, bạn cũng có thể kết thúc hợp đồng và rút về khoản tích lũy.
Dưới đây là bảng so sánh RTO và vay thế chấp:
| Điểm khác biệt | RTO | Vay thế chấp |
| Thời gian hoàn tất hợp đồng | Từ 1-2 tuần | Từ 1-3 tháng |
| Mua lại nhà hoàn toàn | Không bắt buộc | Bắt buộc |
| Quyền sở hữu tài sản | Chủ nhà/nhà đầu tư (cho đến khi khách mua lại) | Khách hàng đứng tên |
Quy trình mua nhà của mô hình RTO
Để dễ hiểu, RTO cho phép bạn mua và chuyển vào nhà ở trước, sau đó có thể thanh toán dần phần giá trị còn lại theo thời hạn hợp đồng (Ví dụ: 24 tháng). Quy trình cơ bản của RTO như sau:
- Bạn chọn lựa ngôi nhà ưng ý.
- Bạn và chủ nhà/nhà đầu tư thỏa thuận một mức giá mua lại trong tương lai (đã bao gồm giá trị tài sản tăng dự tính).
- Sau khi thỏa thuận, bạn trả trước một khoản vốn để đặt cọc mua nhà.
- Mỗi tháng, bạn sẽ đặt cọc một khoản cố định để mua lại tài sản.
- Ở bất kỳ thời điểm nào, bạn cũng sẽ có lựa chọn mua lại hoàn toàn ngôi nhà hoặc kết thúc hợp đồng và rút về tiền tích lũy.
Rủi ro của mô hình RTO
Ít quyền kiểm soát tài sản hơn
Khi mua nhà dưới hình thức RTO, chủ nhà/nhà đầu tư sẽ đứng tên trên giấy tờ, còn bạn là người sử dụng tài sản. Giống như khi cùng mua một căn nhà với người thân hoặc bạn bè, đôi bên sẽ cùng chia sẻ quyền sở hữu và trách nhiệm liên quan đến bất động sản.
Chủ nhà/nhà đầu tư không được phép bán trong khi vẫn đang cùng bạn sở hữu nhà ở, nhưng các vấn đề về pháp lý luôn sẽ tốn nhiều thời gian và chi phí đều hòa giải nếu xảy ra tranh chấp.
RTO không phải là một hình thức homestay khi bạn và chủ quản cùng sinh sống trong một căn nhà. Khi mua nhà dưới hình thức này, bạn được phép sinh sống, cho thuê nhà và hưởng toàn bộ lợi ích từ việc cho thuê,… mà không cần phải chia lợi nhuận với chủ quản.
Thanh toán trễ sẽ ảnh hưởng đến quyền mua lại
Nếu điều khoản hợp đồng không rõ ràng, bạn có nguy cơ mất khoản đặt cọc thêm hàng tháng để mua lại bất động sản. Chính vì vậy, hãy đọc và xem xét hợp đồng thật kỹ lưỡng ngay từ lúc đầu để đảm bảo quyền lợi sở hữu cho chính mình.
Các vấn đề về nhà ở
Vẫn xảy ra trường hợp ngôi nhà bạn định mua dưới hình thức RTO đang bị tranh chấp. Các buổi kiện tụng, can thiệp từ pháp luật sẽ gây khó khăn khi bạn muốn sở hữu lâu dài.
Vì vậy, hãy đảm bảo rằng ngôi nhà mình định mua hoàn toàn trong tình trạng pháp lý minh bạch, xứng đáng để đầu tư hoặc mua để sinh sống dài hạn.
Lợi ích của mô hình RTO
Tiềm năng lợi nhuận khi giá trị tài sản tăng
Trong thị trường bất động sản tăng giá hàng năm như Việt Nam, sở hữu nhà ở được xem là một khoản đầu tư béo bở. Hiện tượng đổ xô đi mua đất tại một số địa phương là mình chứng cho điều này.
Nhà đầu tư hoặc cá nhân mua bất động sản đều mong muốn mua được tài sản sớm và kỳ vọng vào tiềm năng lợi nhuận về sau.
RTO đáp ứng được mong muốn này. Người mua nhanh chóng dọn vào ở, cho thuê nhà,… để tăng thu nhập.
Khoản đặt cọc không đổi hàng tháng để mua lại nhà cũng giúp người mua tránh được các biến động giá của thị trường.
“Sống thử” trong căn nhà trước khi quyết định mua
Đối với các nhà đầu tư hoặc chủ nhà khắt khe về bất động sản của mình, được sống thử tại căn nhà mơ ước trước khi mua là vô cùng quan trọng.
Nhiều chủ hộ đã tránh được phiền toái do hàng xóm, điều kiện sống xung quanh không phù hợp nhờ vào việc mua căn nhà dưới hình thức RTO.
Xây dựng vốn sở hữu
Với lộ trình thanh toán được vạch sẵn, bạn sẽ có cơ hội tích lũy nhiều hơn khi thanh toán cố định hàng tháng. Đây sẽ là cơ hội để bạn tiết kiệm, đảm bảo nguồn tài chính ổn định để trang trải cho các nhu cầu khác của cuộc sống hoặc cho mục đích đầu tư.
Bên cạnh đó hình thức RTO có phần linh hoạt trong việc thanh toán, giúp bạn chủ động hơn với nguồn tài chính của mình.
Làm thế nào để hạn chế rủi ro của mô hình RTO?
Ở Mỹ, những công ty theo đuổi sản phẩm tương tự và đã gặt hái được thành công có thể kể đến Divvy Homes, Offerpad, Opendoor,…
Tuy nhiên tại Việt Nam, chưa có cá nhân nào đứng ra để đảm nhiệm mô hình RTO vì trách nhiệm pháp lý cao, và cũng phần vì tâm lý dè dặt của người Việt khi cùng sở hữu với người lạ.
Hiện nay, có một số công ty tại Việt Nam đang bắt đầu áp dụng mô hình kinh doanh này, một ví dụ điển hình có thể kể đến là Homebase – startup proptech đến từ Singapore.
RTO dành cho ai?
Mặc dù mô hình cũ không loại trừ những khách hàng nợ xấu, để thực sự tối đa được lợi ích khi mua nhà dưới hình thức này, bạn cần có được:
Dòng tiền ổn định từ (các) nguồn thu nhập, tài sản khác
Ngân hàng sẽ không chấp nhận đa số các nguồn thu nhập từ công việc freelance, hoặc thu nhập không ổn định đối với doanh nhân khởi nghiệp,… Đến lúc đó, RTO sẽ là lựa chọn tối ưu nhất dành cho bạn.
Muốn đầu tư bất động sản an toàn, tiềm năng lợi nhuận cao
(Những) công ty áp dụng hình thức RTO thường sẽ phải đảm bảo đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, sẵn sàng hỗ trợ khách hàng chọn bất động sản có tiềm năng lợi nhuận tốt.
Về phần khách hàng, bạn sẽ dễ dàng tìm được lời khuyên từ người có kinh nghiệm về thị trường bất động sản, có thể tư vấn các lựa chọn nhà ở có khả năng sinh lời cao với mô hình RTO.
Muốn đầu tư nhanh chóng, không bỏ lỡ cơ hội béo bở
Với việc các giao dịch RTO diễn ra trong thời gian ngắn đáng kể, đây là lựa chọn phù hợp cho các nhà đầu tư đang nhắm đến thị trường bất động sản “nóng hổi” tại Việt Nam.
Người mua bất động sản thường sẽ luôn quan tâm đến việc liệu ở thời điểm bán, bất động sản đã tăng giá so với ban đầu chưa? RTO cho phép các nhà đầu tư bất động sản và người mua cá nhân “chớp lấy thời cơ” ngay lập tức, tăng thời gian sở hữu tài sản để có thể tối đa lợi nhuận trong những năm sau.
Kết luận
Như vậy có thể thấy, RTO là một lựa chọn đáng cân nhắc cho các khách hàng thu nhập không cố định, sở hữu nguồn vốn và tài sản đa dạng, các nhà đầu tư bất động sản chuyên và không chuyên,… bên cạnh việc vay ngân hàng.
Mặc dù chưa phổ biến ở thị trường Việt Nam (hiện chỉ mới có Homebase tiên phong), RTO sẽ còn phát triển khi tiềm lực kinh tế của giới trẻ – đối tượng chủ chốt của ngành kinh tế, ngày càng lớn mạnh hơn.
Hơn nữa, quan điểm cùng sở hữu nhà và quản lý tài chính dài hạn thay đổi cũng sẽ tạo điều kiện cho RTO được chấp nhận rộng rãi.
Bình luận